Dogoterapia, czyli proces leczniczy z udziałem psa, to jedna z licznych metod wzmacniających efekty rehabilitacji. Bywa wykorzystywana zarówno przy współpracy z dziećmi, jak i z osobami starszymi. Specjalnie wyszkoleni psi pomocnicy biorą udział w sesjach terapeutycznych, które mogą odbywać się nie tylko w szpitalach, ale także w domach opieki, szkołach, czy ośrodkach rehabilitacyjnych. Okresowe sesje terapeutyczne gromadzą również osoby, które mają trudności z uczeniem się czy z przyswajaniem nowych informacji.
W czym pomaga zwierzę w terapii?
Proces leczniczy z udziałem zwierząt, inaczej również zwany animaloterapią, można określić jako udział zwierzęcia w terapii osoby chorej. Kontakt pacjenta ze stworzeniem odgrywa ogromną rolę w całym procesie leczenia. Zwierzęta jako istoty żywe i empatyczne, ale pozbawione umiejętności oceniania, której często obawiają się osoby chore, potrafią zdziałać dużo dobrego. Dotyk w kontakcie ze stworzeniem stymuluje wydzielanie się naturalnych substancji przeciwbólowych, pobudza funkcje odpornościowe organizmu oraz obniża poziom hormonów stresu – kortyzolu i noradrenaliny.
Oczywiście nie każde zwierzę można określić jako empatyczne i łagodne, dlatego nie wszystkie gatunki są wykorzystywane w terapii. Psy są częstym wyborem do towarzyszenia osobie chorej w procesie leczenia, jednak należy podkreślić, że każdy „psi terapeuta” zostaje wcześniej poddany odpowiednim szkoleniom i treningom, aby nie wyrządził pacjentowi krzywdy oraz żeby mógł być dla niego pomocą. Naturalnie, ze względu na indywidualny charakter każdego osobnika, nie wszystkie psiaki mogą taką pomocą zostać.
Co jest głównym celem psiej terapii?
Efekt końcowy, do którego dąży każdy rodzaj leczenia, jest finalna poprawa samopoczucia pacjenta oraz wspieranie go przez cały proces. Psy przeznaczone do pomocy terapeutycznej są specjalnie szkolone, aby nawiązać pozytywną interakcję z ludźmi, rozpoznawać emocje oraz reagować na nie, a także dostarczać poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Miejscami pracy psich pomocników mogą być szpitale, domy opieki, szkoły, ośrodki rehabilitacyjne czy terapeutyczne.
Zwierzęta wyszkolone w kierunku pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej mają za zadanie wspierać prawidłowy rozwój i podtrzymywanie funkcji motorycznych pacjenta, pomagają również w budowaniu pewności siebie oraz relacji z innymi. Oprócz tego ich obecność i praca wpływają na redukcję bólu, wyrównują wydzielanie się hormonów stresu oraz poprawiają samopoczucie pacjenta. Wyszkolone psiaki często pracują z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi oraz z osobami starszymi, które zmagają się z demencją czy z chorobą Alzheimera.
Jakie zwierzęta mogą brać udział w procesie terapeutycznym?
Okazuje się, że nie tylko psy znakomicie odnajdują się w roli pomocników w procesie rehabilitacji. Wiele innych gatunków zwierząt wykazuje się równie wysokim poziomem empatii oraz, oczywiście odpowiednio wyszkolone, mogą nieść pomoc i ulgę pacjentom. Najpopularniejszą formą terapii z udziałem zwierząt jest hipoterapia, czyli sesje terapeutyczne z użyciem koni, czy też alpakoterapia, która korzysta z pomocy alpak. Oba te gatunki charakteryzują się wyjątkową wrażliwością i posiadają łagodne usposobienie.
Oczywiście, nie każdy osobnik będzie wykazywał pożądane cechy, dlatego zwierzęcym specjalistom również nie jest łatwo zostać. Każde zwierzę przed dopuszczeniem do pracy z pacjentem musi odbyć lata specjalnych praktyk i nauki, która bada jego reakcje oraz zachowania.
Jakie są korzyści płynące z psiej terapii?
Obecność psa w procesie leczenia przynosi wiele korzyści, a jego pozytywne wpływy potwierdzone są badaniami oraz ciągłym rozwojem. Interakcja ze zwierzęciem wpływa na człowieka kojąco, przez co pomaga w zmniejszeniu poziomu hormonów stresu. Odbija się to również na ciśnieniu krwi, obniżając je oraz poczuciu samotności czy izolacji. Czworonożny przyjaciel samą swoją obecnością dodaje otuchy pacjentom i podnosi ich na duchu. Często psiaki biorą udział w procesie terapeutycznym dzieci i dorosłych z autyzmem, pomagając im w rozwijaniu i utrwalaniu umiejętności społecznych oraz komunikacyjnych. Oprócz tego, czworonogi te mogą wspomagać procesy rehabilitacyjne po urazach lub różnego rodzaju chorobach poprzez motywowanie pacjentów do wykonywania ćwiczeń fizycznych.
Podsumowanie
Proces leczenia każdego zaburzenia bądź choroby może przebiegać dla każdego pacjenta zupełnie inaczej. Dla niektórych będzie nieść ulgę to, co w innych przypadkach nie ma widocznego zastosowania. Należy więc dobrać odpowiednią formę wsparcia dla każdego człowieka indywidualnie.
Czworonogi wybierane do niesienia pomocy pacjentowi muszą charakteryzować się łagodnością i empatią, które niewerbalnie wspierać będą jego proces leczenia. Aby zacząć swoją pracę z pacjentem, zwierzę musi przejść długą drogę nauki i szkoleń. Ma to wykluczyć lub ograniczyć nieprzewidziane i gwałtowne reakcje psiaka i utrwalić w nim wrażliwość i spokój.
Warto również pamiętać, że terapia z wykorzystaniem pomocy zwierząt jest tylko pewnego rodzaju działaniem uzupełniającym i nie powinna zastępować w pełni procesu leczenia czy rehabilitacji prowadzonej przez wyszkolonych specjalistów.
