Tłuszcze są kluczowym składnikiem diety każdego zwierzęcia, w tym psów i kotów. Nie tylko dostarczają one znaczącej ilości energii, ale także są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiednia znajomość tematu znaczenia tłuszczów w diecie psów i kotów jest nie tylko fascynujące, ale i niezbędne dla wszystkich opiekunów chcących zapewnić swoim pupilom długie i zdrowe życie.
Tłuszcze to bardzo zróżnicowana grupa substancji, które mają jedną wspólną cechę, a mianowicie nie rozpuszczają się w wodzie.
Tłuszcze dzielimy na grupy:
- tłuszcze proste: obejmują one tłuszcze dietetyczne, takie jak trójglicerydy
- tłuszcze złożone: są to na przykład lipoproteiny, które transportują tłuszcze we krwi jako transportery
- tłuszcze pochodne: są to pochodne izoprenu, które obejmują związki sterolowe, takie jak cholesterol, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz męskie i żeńskie hormony płciowe.
Najważniejsze funkcje tłuszczów w organizmie psów i kotów:
- Główne źródło energii
- Izolacja włókien nerwowych zawierających mielinę (np. w celu podtrzymywania impulsów nerwowych)
- Składnik błon komórkowych w postaci fosfolipidów i glikolipidów
- Transport składników odżywczych
- Transport produktów przemiany materii
- Transport tłuszczu we krwi (przez lipoproteiny)
- Tworzenie soli żółciowych przez cholesterol (sole żółciowe są niezbędne do trawienia i wchłaniania tłuszczów)
- Warstwa ochronna skóry w postaci cholesterolu i innych tłuszczów (przed stałą utratą wody i przenikaniem obcych substancji)
- Prekursory hormonów tkankowych, które przyczyniają się do regulacji ciśnienia krwi, kontroli stanu zapalnego, rozszerzania i zwężania naczyń krwionośnych, termoregulacji, skurczu mięśni i regulacji mechanizmów krzepnięcia krwi w postaci niezbędnego kwasu tłuszczowego arachidonowego
- Dostarczanie licznych niezbędnych kwasów tłuszczowych
- Funkcja nośnika we wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
- Nośnik smaku (optymalna akceptacja przy 25 do 40% zawartości tłuszczu w żywności)
Tłuszcze, źródłem energii
Tłuszcze pokarmowe są głównie wykorzystywane jako źródło energii w diecie psów i kotów i są trawione lepiej niż białka i węglowodany. Ich strawność wynosi od 70 do 95%. Jeśli występuje nadmiar energii, jest ona magazynowana w podskórnej tkance tłuszczowej, która chroni organizm przed utratą ciepła. Złoża tłuszczu pełnią funkcję amortyzującą dla ważnych narządów w jamie brzusznej, a także mają bardzo dobre ukrwienie i zaopatrzenie w nerwy. W przeciwieństwie do węglowodanów, tłuszcz może być przechowywany w organizmie niemal w nieskończoność. Nadmiar energii z węglowodanów jest przekształcany w tłuszcz i może być następnie przechowywany w magazynach tłuszczu.
Omega-3 i omega-6
Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 są szczególnie ważne dla organizmu psa i kota. Te specjalne, wysoce nienasycone kwasy tłuszczowe, pełnią specjalne funkcje w organizmie oprócz funkcji źródła energii. Są one nie tylko odpowiedzialne za lśniącą sierść i zdrową skórę, ale mają również kluczowe znaczenie dla układu sercowo-naczyniowego i funkcjonowania mózgu.
Kwasy tłuszczowe omega-3 występują w znacznych ilościach tylko w rybach zimnowodnych (np. śledź, łosoś), krylu, nasionach chia lub siemieniu lnianym. Ponieważ kwasy tłuszczowe omega-3 przeciwdziałają reakcjom zapalnym w organizmie, zaleca się, aby psy i koty z alergicznymi reakcjami skórnymi, otrzymywały więcej kwasów tłuszczowych omega-3.
Kwasy tłuszczowe omega-6, np. kwas linolowy, są zazwyczaj zawarte w karmie dla psów w wystarczających ilościach, jeśli w karmie stosowane są odpowiednie tłuszcze nienasycone. W szczególności tłuszcz drobiowy jest znacznie lepszym źródłem tłuszczu niż „tłuszcz zwierzęcy”, który nie zawiera prawie żadnych kwasów tłuszczowych omega-6. Tłuszcz zwierzęcy” zazwyczaj odnosi się do smalcu lub łoju wołowego.
Podsumowanie
Wybierając karmę dla kota, ważne jest, aby szukać wysokiej jakości źródeł tłuszczu. Tłuszcze zwierzęce, takie jak tłuszcz z kurczaka lub olej z łososia, są często łatwiejsze do strawienia i dostarczają niezbędnych kwasów tłuszczowych. Jednak tłuszcze roślinne również zawierają niezbędne dla kotów kwasy tłuszczowe. Odgrywają one szczególną rolę w metabolizmie energetycznym, ponieważ mogą być wykorzystywane bezpośrednio do produkcji energii w organizmie psa bez żadnych procesów konwersji w wątrobie. Zaleca się jednak zapewnienie zbilansowanej diety, która zawiera również inne ważne składniki odżywcze, takie jak białka, witaminy i minerały. Czyste tłuszcze nie zawierają białka i dlatego nie mogą wywoływać alergii. Oznacza to, że zwierzak, który reaguje alergią na mięso drobiowe w karmie, może bez problemu poradzić sobie z tłuszczem drobiowym.Połączenie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych jest zatem idealne.
Pomimo ważnej roli tłuszczu w diecie zarówno kota jak i psa, kluczowe jest znalezienie odpowiedniej równowagi. Dokładne zapotrzebowanie kota na tłuszcz zależy od różnych czynników, takich jak wiek, poziom aktywności, stan zdrowia i rasa. Wystarczająca zawartość tłuszczu w diecie wspomaga funkcjonowanie ważnych narządów, takich jak wątroba, nerki i serce. Organy te potrzebują pewnych ilości tłuszczu do prawidłowego funkcjonowania. Zbyt duża ilość tłuszczu w diecie może prowadzić do otyłości, co z kolei może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca, problemy ze stawami i choroby układu krążenia. Z drugiej strony, zbyt mała ilość tłuszczu może prowadzić do objawów niedoboru i niewystarczającej ilości energii. Kluczowa jest tu odpowiednio zbilansowana i indywidualna dieta.
